اکو توانایی نوشتن برای مخاطب با هر سطح از اطلاعات را داشت

رضا علیزاده مترجم چندین اثر از امبرتو اکو به فارسی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره جایگاه اکو در میان نویسندگان مطرح جهان، گفت: کارنامه امبرتو اکو را از دو جهت می‌توان بررسی کرد؛ او هم یک نظریه‌پرداز ادبی بود و هم یک رمان نویس و فعالیت‌های او در هر دو حوزه پیوند تنگاتنگی با هم داشت و منظومه فکری منسجمی داشت که نمی‌توان کارهایش را جدا از هم دید.

وی افزود: اکو در رمان‌هایش دوباره وارد کارهای نظری که پیشتر به آنها پرداخته بود، وارد شد و نکاتی را که در جایگاه یک نظریه‌پرداز ادبی به آنها پرداخته بود، در رمان‌هایش دنبال کرد و نشان داد که می‌خواهد همین راه را ادامه دهد. اولین رمانی که اکو نوشت، «نام گل» بود که راه جدیدی را برای ادبیات باز کرد و موفق شد که نشان دهد می‌شود رمان را در آن سطح متفاوت و برای خوانندگان عام و خاص نوشت.

این مترجم با بیان اینکه راهکار اکو در نوشتن رمان، آفرینش اثر هم برای مخاطب و هم برای مخاطب عام بود، اضافه کرد: امبرتو اکو سطوح تاویل را برای خواننده باز نگه می‌داشت طوری که چنانچه خواننده‌ای اطلاعات بسیار زیادی داشته باشد، بهره بیشتری از رمان او ببرد. او این کار را در رمان‌های مختلف خود انجام داد؛ اعم از نام گل، آونگ فوکو و مابقی.

علیزاده با اشاره به جایگاه کتاب «نام گل» - که با ترجمه علیزاده و در کتابی با عنوان «آنک نام گل» در ایران منتشر شده است - ادامه داد: وقتی رمان «نام گل» که اولین رما امبرتو اکو بود، در سطح جهان منتشر شد، همه فکر می‌کردند که این اثر یک استثنا بوده و دیگر تکرار نخواهد شد و اکو نخواهد توانست اثری در این حد  خلق کند و به همین یک رمان بسنده می‌کند اما با ادامه کارهای اکو، این فرضیه نقش بر آب شد و او «آونگ فوکو» و کتاب‌های دیگری را هم در این سطح منتشر کرد.

وی که تاکنون کتاب‌های متعددی از جمله «آنک نام گل»، «آونگ فوکو»، «اعترافات رمان‌نویس جهان»، «بائودولینو»، نوشته امبرتو اکو را به فارسی ترجمه کرده است، در پایان این گفتگو از کار بر روی ترجمه یکی از آثار امبرتو اکو در حوزه نظری خبر داد و گفت: نام این اثر به احتمال زیاد «سراندیدوارانه‌ها» خواهد بود و اثری است درباره زنان و جنون که در واقع سه، چهار درس‌گفتار اکو را دربرمی‌گیرد.

امبرتو اکو نشانه‌شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و رمان‌نویس ایتالیایی شب گذشته و پس از مدتی مبارزه با بیماری سرطان در سن ۸۴ سالگی درگذشت. نام گل سرخ (۱۹۸۰)، آونگ فوکو (۱۹۸۸)، جزیره روز گذشته (۱۹۹۴)، بائودولینو (۲۰۰۰)، مشعل جادویی ملکه لوانا (۲۰۰۴)، گورستان پراگ، شماره صفر (۲۰۱۵)، رمان‌های اکو را شامل می‌شد. اثر گشوده (۱۹۶۲)، نظریهٔ نشانه‌شناسی (۱۹۷۶)، نقش خواننده (۱۹۷۹)، نشانه‌شناسی و فلسفهٔ زبان (۱۹۸۴)، حدود تأویل (۱۹۹۰) و ایمان یا بی‌ایمانی (۱۹۹۶) به‌همراه کارلو ماریا مارتینی هم برخی از آثار فلسفی او بود.